گفتگو با آقایان علی رسولی ( پسر مرحوم حاج بیرامعلی رسولی) و حجت رسولی ( پسر مرحوم حاج قدرت اله رسولی) درباره آداب و رسوم سنتی نوروز در روستای شوند.
با تشکر از آقایان رسولی
باجه ( آویزان کردن شال ) :
رسمی است که آخرین شب سال جاری، بچه های روستا در خانه های قدیمی از هواکش تنور که در بالای سقف خانه ها بود، شال قرمز رنگی آویزان می کردند و صاحب هر خانه بنا به سلیقه خود ، گردو، کشمش، شکلات، تنقلات، تخم مرغ آب پز، پول و جوراب به شال می بستند.
این رسمی کهن در روستای شوند بود که الان دگر فراموش شده است.
در قدیم رسم بود اکثر بزرگان روستا جمع می شند و اول عید به دیدن حاج آقا سجادی می رفتند.
رسم تخم مرغ رنگ کردن:
اهالی روستا بنا به سلیقه و خوش ذوقی خود، تخم مرغ هایی را که از قبل برای شب عید آماده کرده بودند رنگ آمیز می کنند تا جلوه زیبایی به سفره هفت سین خود داده باشند. یادش بخیر آن روزها
رسم تخم مرغ بازی:
تخم مرغ را داخل دست خود قرار داده و با دست می پوشاندند، طوری که نوک تخم مرغ فقط دیده شود ، طرف مقابل هم با سر و یا ته تخم مرغ ،یک ضربه ای به تخم مرغ می زند که اگر تخم مرغی که داخل دست بود می شکست ، آن تخم مرغ به طرف مقابل اهدا می شد.
چهارشنبه سوری:
اهالی روستا آتش روشن می کرند و و از روی آن می پریدند و مدام تکرار می کردند (ایل گده چخده اون اَیکه آیه، مایع ) یعنی ماه به ماه سال رفت به ۱۲ ماه همچنین اهالی ۷ تا آتش پشت سرهم روشن می کردند و از روی آن می پریدند و می گفتند ( زردی من از تو، سرخی تو از من)
شب نشینی :
اولین روز عید برای جوانانیکه تازه نامزد کرده بودند، اهالی روستا جمع می شدند و می رفتند خانه داماد و رسم بود داماد به همه مردهایی که به خانه او آمده بودند ،جوراب و تخم مرغ هدیه میداد و مردم هم برای تازه داماد پول جمع آوری و به خانواده داماد هدیه می کردند که به این رسم می گفتند باجه
اهالی این تیکه کلمه را می گفتند (( گَدک کوره کنه اَونه پاجه)) آیا یادتون است تا برامون از اون موقع ها تعریف کنید.
حنا قاپیدن :
داماد شب عید برای ربودن حنا از دست عروس از بالای سوراخ پشت بام که به آن پاجه می گفتند دست خود را دراز میکرد و عروس هم در داخل اتاق که منتظر داماد بوده ، حنا را در دست گرفته و بالای سر خود به سمت پاجه می گرفته تا داماد حنا را از دست عروس بقاپد و بعد از قاپیدن حنا توسط داماد، این داماد بود که باید به عروس پول میداده و بعد از این کار مراسم رقص و پایکوبی انجام می شد.
انواع بازیهای محلی در نوروز :
۱- قریش قریش :
دو به دو انجام می شد، که دو نفر اول برحسب قرعه کشی ، روبروی هم می نشینند و پاهایشان را دراز کرده و کف پاهایشان را بهم می چسبانند بعد آن دو نفر بعدی از روی پاهای دو نفر نشسته می پرند و در ۴ مرحله انجام می شود. در مرحله دوم یا پرش دوم آن یکی دیگر از پاهای خود را روی شصت پاهای اول گذاشته و حالت دوطبقه مانند می شود و باز دوباره دو نفری که ایستاده اند از روی پاها می پرند. در مرحله سوم یا پرش سوم دوباره دونفری که نشسته اند یک وجب از دستان خود را روی شصت پای دومی گذاشته که روی هم دیگر سه طبقه تشکیل می شود که دوبار آن دو نفر ایستاده می پرند. در مرحله چهارم یا پرش چهارم آن دو نفر نشسته باز دوباره آن یکی دیگر از وجب دست خو را روی وجب دست اول گذاشته که ۴طبقه تشکیل می شود و بازدوباره آن دو نفر ایستاده از روی آن پرش را انجام میدهند این کار آنقدر تکرار می شود تا هنگام پرش پای یکی به دست یا پای نفر نشسته برخورد کند تا بازنده بشوند و بازنده و برنده جاهای خود را عوض کنند و دوباره شروع به تکرار از اول بازی کنند.
۲- الک دولک: ( اَلِکه)
۳- خرک 🙁 تُازون تاراخ)
۴- تیله بازی : ( تله شه له)
۵- قاپ بازی ( آشوق)
۶- کبریت بازی
۷- هفت سنگ
پس ما منتظریم تا از اون شب های با صفا و شب نشینی ها بگید.
3 Comments
بی نشان
سلام جالب بود
اما ای کاش بیشتر توضیح میدادید
در هر صورت از اینکه باعث شدید رسم و رسوم روستای عزیزمان فراموش نشه ممنون
admin
با سلام به بی نشان
ممنون از اینکه سری به ما می زنید و نظرات خود را بیان میکنید
روی چشم ما هم دنبال مطلب و آئین و آداب های قدیمی از روستای عزیزمان هستیم
این متن حاصل گفتگو یک ساعته با علی آقای رسولی بود
که ایشان لطفا کردند و وقتشان را در اختیار ما قرار دادند
با تشکر از آقای رسولی
امیدواریم که سایر همشهریان عزیز لطف کنند و منت بگذارند بر ما و اگر مطلب و دست نوشته ای دارند در اختیار ما قرار بدهند هرچندهم ناچیز باشد برای ما ارزشمند خواهد بود.
همدانلی(البته همشهری خودتم)
سلام دوست گرامی، از اینکه به وبلاگ بنده سرزدین و توجه فرمودین متشکرم و با نگاهی که به سایت شما داشتم مطالب و اطلاعات مفیدی را ارائه نموده اید ، انشالله اگر اجازه دهید از اطلاعات سایت شما در وبلاگم استفاده کنم(البته با ذکر منبع) فقط یه پیشنهادی که داشتم این هستش که مراسمات روستاتون را که نام برده اید سعی کنید نام آنها را اول به ترکی بنویسید و در داخل پرانتز فارسی آن را بنویسید، چون من و شما باید وظیفه ای که در قبال زبان مادریمان داریم را ادا کنیم و روز بروز در احیای سنتها و آیینها و همچنین ادبیات ترکی خودمون بکوشیم و روستای شوند هم که در این میان جایگاهی ویژه میتواند داشته باشد چون هم شخصیتهای برجسته ای را پرورش داده و هم مطالب زیادی برای معرفی دارد و سعی کنید رسم و رسومات را با جزئیات بیشتر همراه با شعرها و به قول خودمون (ییراوخوماق یا بش دمگ )آورده باشید. ساغول عزیز همشهریم.